Ngành sữa Việt Nam bước vào quý III/2025 với nhiều tín hiệu trái chiều: nhu cầu tiêu thụ bình quân đầu người còn thấp so với khu vực, nhưng mức độ cạnh tranh trong ngành lại khắc nghiệt hơn bao giờ hết. Trong khi những doanh nghiệp lớn như Vinamilk hay Fami vẫn duy trì tăng trưởng, phần còn lại thị trường lại chật vật với doanh thu sụt giảm và lợi nhuận thu hẹp.

Tiềm năng tăng trưởng lớn nhưng hiệu quả kinh doanh phân hóa sâu sắc

Tại Hội thảo khoa học về phát triển ngành sữa Việt Nam (tháng 8/2025), các chuyên gia cho biết mức tiêu thụ sữa bình quân đầu người mới đạt 27 lít/năm, thấp hơn đáng kể so với Thái Lan (35 lít), Singapore (45 lít) hay các quốc gia châu Âu (80–100 lít/năm). Điều này đồng nghĩa dư địa tăng trưởng ngành vẫn còn rất lớn khi thu nhập và nhận thức dinh dưỡng của người dân tiếp tục cải thiện.

Tuy nhiên, thực tế các báo cáo tài chính quý III/2025 lại phản ánh một bức tranh khác: khoảng cách lớn giữa nhóm dẫn đầu và các doanh nghiệp quy mô nhỏ.

Vinamilk và Fami giữ vững đà tăng trưởng

Vinamilk tiếp tục cho thấy sức mạnh nội lực khi ghi nhận gần 17.000 tỷ đồng doanh thu hợp nhất, tăng 9,1% so với cùng kỳ và đạt mốc lịch sử mới. Lợi nhuận sau thuế đạt 2.511 tỷ, biên lợi nhuận gộp giữ ở mức cao – gần 42%.

Doanh thu nội địa chiếm 80% nhờ chuyển đổi số, mở rộng hệ thống cửa hàng và đóng góp tích cực từ thương mại điện tử. Ở thị trường quốc tế, châu Á và châu Phi tiếp tục là động lực tăng trưởng.

Tương tự, mảng sữa của Đường Quảng Ngãi (Fami, Vinasoy) tăng trưởng 13%, đạt gần 3.600 tỷ đồng và trở thành trụ cột doanh thu. Dù lợi nhuận chung sụt giảm do mảng đường – điện yếu, ngành sữa vẫn duy trì đà tăng, giúp doanh nghiệp giữ được hiệu quả trong bối cảnh biến động.

Lof, Mộc Châu Milk và Hanoimilk hụt hơi trong cuộc đua

Trái ngược với nhóm dẫn đầu, nhiều doanh nghiệp nội đang đối mặt khó khăn lớn:

Lof (IDP): Từ tăng trưởng cao sang thua lỗ

Doanh thu quý III giảm 21%, còn 1.618 tỷ đồng; lợi nhuận gộp giảm gần một nửa. Chi phí tăng mạnh khiến IDP báo lỗ 133 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ 2024 vẫn lãi 300 tỷ. Lũy kế 9 tháng, doanh nghiệp chuyển từ lãi 811 tỷ sang lỗ gần 63 tỷ.

Hanoimilk: Quý giảm thứ năm liên tiếp

Doanh thu chỉ đạt 154,7 tỷ đồng (-29%), lợi nhuận sau thuế giảm 80%. Doanh số gia công giảm mạnh cùng gánh nặng chi phí tài chính khiến biên lợi nhuận suy yếu. Lũy kế 9 tháng, lợi nhuận chỉ đạt 14,6 tỷ – mức thấp nhất trong 4 năm.

Mộc Châu Milk: Doanh thu giảm nhẹ, lợi nhuận giảm sâu

Doanh thu quý III đạt 716 tỷ (-3%), lợi nhuận sau thuế giảm 34%. Dù vậy, nhờ kết quả nửa đầu năm tích cực, lũy kế 9 tháng, Mộc Châu Milk vẫn tăng trưởng nhẹ và hoàn thành 67% kế hoạch doanh thu năm.

Áp lực đầu tư – thách thức lớn của doanh nghiệp sữa giai đoạn 2025–2030

Một điểm chung của nhiều doanh nghiệp sữa là đang bước vào chu kỳ đầu tư lớn, đặc biệt cho công nghệ chế biến, mở rộng trang trại và nâng cấp công suất. Đây là chiến lược cần thiết để tăng năng lực cạnh tranh nhưng cũng tạo áp lực lớn về chi phí, nhất là trong bối cảnh nhu cầu thị trường chưa phục hồi mạnh.

Hanoimilk dự kiến chi gần 900 tỷ đồng để mở rộng nhà máy 3, 4, 5 trong 5 năm tới. Mộc Châu Milk cũng đang đầu tư cho trang trại 4.000 con và nhà máy sữa công nghệ cao.

Trong khi đó, các ông lớn như Vinamilk và Fami đã hoàn thiện hệ sinh thái sản xuất – phân phối, giúp họ trụ vững trong giai đoạn thị trường cạnh tranh gay gắt.

Kết luận

Ngành sữa Việt Nam quý III/2025 cho thấy sự phân hóa mạnh mẽ: nhóm doanh nghiệp lớn duy trì tăng trưởng nhờ lợi thế chuỗi cung ứng và chiến lược dài hạn, trong khi nhóm doanh nghiệp nhỏ gặp khó vì áp lực chi phí và nhu cầu tiêu thụ chậm.

Trong giai đoạn 2025–2030, thị trường sữa dự kiến tăng trưởng 7–8%/năm, nhưng chỉ những doanh nghiệp có năng lực sản xuất mạnh, quản trị chi phí tốt và chiến lược sản phẩm rõ ràng mới có thể tận dụng được dư địa này.